Nói tới đất nước Mông Cổ, hẳn là trong đầu các bác sẽ lướt qua hình ảnh những thảo nguyên rộng bao la, những vó ngựa sải bước khắp phương trời của Thành Cát Tư Hãn, những người dân du mục với đàn gia súc lang thang khắp đó đây. Và may mắn cho em khi được tiếp chuyện các bác qua một số hình ảnh của đất nước gần mà xa này.
Bắt đầu bằng nụ cười chào đón của em tiếp viên xinh đẹp của hãng hàng không Mông Cổ, em lên đường.
Vừa ngắm em tiếp viên vừa theo dõi hướng dẫn an toàn bay. Từ ngày nhiều máy bay mất tích, đâm ra mỗi lần lên máy bay là em lại phải chăm chú theo dõi an toàn, tính trước cả cửa thoát hiểm để có gì còn chạy cho nhanh.
Do không có đường bay thẳng, nên em phải lượn qua Bangkok chờ vài tiếng, và bay tới thủ đô Ulan Bator bằng chuyến bay của hãng Hunnu Air, một hãng hàng không cổ phần của Mông Cổ. Hãng này tuy nhỏ, chỉ có vài cái máy bay, mà cũng bay đủ các chặng nội địa và vươn ra cả Bangkok, Hongkong, và cả Paris nữa.
Mấy tiếng chờ ở sân bay Bangkok cũng chẳng có gì đáng nói chỉ biết là nó rất rộng và rất nhiều cửa hàng mua sắm, ăn uống đủ cho các cụ tiêu vài giờ, và nhiều tiền ở đó.
Chuyến bay từ Bangkok lúc 1h30 đêm, nên lên máy bay là ngủ, cũng chẳng có gì đáng kể. Tới sáng hôm sau thì bắt đầu vào địa phận Mông Cổ. Từ trên máy bay nhìn xuống, chỉ thấy một màu nâu của sa mạc.
Bữa sáng đạm bạc trên máy bay để tiếp thêm năng lượng cho những ngày dài trên thảo nguyên.
Trên sa mạc một màu nâu cát, xa xa là màu trắng là của tuyết phủ trên những đỉnh núi cao.
Và sự sống đã bắt đầu xuất hiện trên những sa mạc bao la này.
Ban đầu chỉ lác đác vài khu làng, mà em cũng không hiểu họ sống thế nào giữa vùng hoang vu như vậy, chẳng có liên hệ gì với thế giới bên ngoài.
Và đông đúc dần lên.
Sân bay Chinggis Khaan, thủ đô Ulan Bator - cảng hàng không quốc tế nối đất nước khép kín này với thế giới bên ngoài. Và thế là em đã đặt chân lên đất nước Mông Cổ.
Ngay từ trên đường từ sân bay về trung tâm thành phố, đã thấy những khu nhà chung cư đang được xây dựng lên. Đây là một trong nỗ lực lớn của nhà nước Mông Cổ không chỉ là nỗ lực xây dựng nhà cửa, mà là nỗ lực để đưa những người dân du mục vốn quen sống lang bạt trên thảo nguyên bao la về định cư trong những khu nhà đóng khuôn này.
Tới khu trung tâm, cảm nhận không rộng lớn lắm, nhà cửa cao thấp nhấp nhô, phần lớn các khu nhà do đất nước anh em Liên Xô vĩ đại giúp đỡ xây dựng trong thời kỳ xã hội chủ nghĩa, phương tiện đi lại trong thành phố thì 99% là ô tô.
và ô tô, đa phần của Nhật Bản, Hàn Quốc, mới cũ đủ cả.
Khu trung tâm.
Một đoàn tàu cổ lỗ sĩ ở ga trung tâm, chẳng biết là vẫn còn hoạt động hay là chỉ có tính chất minh họa.
Về đến khách sạn là triển khai đổi tiền ngay, mấy hôm trước em đi dọc Hà Trung mà chẳng có hàng nào có loại tiền độc này.
Bắt đầu chuyến thăm quan bằng viện bảo tàng quốc gia, cũng khá to và hoành tráng, và có lẽ điều mà người Mông Cổ tự hào phô trương ra nhất là đế chế Mông Cổ thời kỳ Thành Cát Tư Hãn (Chinggis Khaan) với lịch sử chinh phục cả thế giới "vó ngựa Mông cổ đi đến đâu, cỏ không mọc đến đó..." Trong bảo tàng không cho chụp ảnh, hay nói đúng hơn là chụp thì phải mất tiền, nên em chỉ tập trung đi xem thôi.
Ngay cạnh khu bảo tàng là quảng trường trung tâm, với bức tượng Chinggis Khaan hoành tráng ở giữa.
Giữa quảng trường là bức tượng của một chiến tướng khác - Sukher Bator, cũng được coi như một vị anh hùng dân tộc.
Xung quang quảng trường là những tòa nhà cao tầng hiện đại.
Và sự hiện diện của những thuơng hiệu nổi tiếng thế giới.
Bên cạnh những hình ảnh hiện đại, vẫn thấy những khoảng lặng, một bài hát dân ca khá phổ biến được khắc trên tảng đá đặt bên một góc phố.
Thực ra trung tâm thủ đô Ulan Bator chỉ có vậy, cũng đang có những đầu tư để phát triển thêm các khu nhà cao tầng mới, nhưng chưa có gì nhiều.
Tiếp tục hành trình ra khỏi thủ đô. và đây là khu ngoại ô của thành phố.
Với bản chất của những con người du mục đã ngấm vào máu từ nhiều đời nay, ngay cả khi di chuyển về sống ở gần trung tâm thành phố văn mình, họ vẫn sống cách sống như vậy, chọn một mảnh đất, dựng một cái lều, làm cái hàng rào bao quanh, thế là đã có một cơ ngơi.
Họ xây thêm những ngôi nhà gỗ nhỏ trong đó, nhưng mọi sinh hoạt gia đình chủ yếu vẫn là trong những cái lều.
Ra khỏi thành phố chật chội, là những thảo nguyên bao la trải dài trước mắt, cùng với những đàn gia súc.
Mỗi đàn gia súc như vậy có tới vài trăm tới hàng ngàn con, là tài sản của một hoặc vài gia đình, bao gồm đủ loại, ngựa, bò cừu, dê.
Một trong những yếu tố quan trọng cho sự sinh tồn của đàn gia súc là nguồn nước, hành trình du mục của họ chủ yếu là để tìm đến những nơi có nguồn nước.
Để cấp nước cho đàn gia súc, họ xây những cái giếng nước như các bác thấy trong ảnh.
Cả đàn gia súc được chia làm nhiều nhóm, xếp hành thành từng khu, lần lượt từng nhóm vào giếng uống nước, xong lại đi ra nhường cho các nhóm sau, rất trật tự và kỷ luật. Dĩ nhiên, kỷ luật này được thực hiện theo sự điều khiển của người trông, với sự giúp đỡ của các chú chó.
Và đây là nơi ở của những người chăn gia súc, nhà lều, hay còn gọi là "ger" theo tiếng Mông Cổ.
Một cái đã đang ở, còn cái khung gỗ là cái mới đang được dựng lên.
Thêm một số ảnh chất lượng cao về đàn gia súc trên thảo nguyên.
Tụ tập ở giếng nước để uống nước.
Uống xong lại đi ra, một đàn mới xếp hàng trật tự đi vào, các nhóm khác vẫn xếp hàng ở xa chờ đợi tới lượt.
Gia súc cũng có nhiều chủng loại, đây là những chú bò lông dài.
Xa xa phía đỉnh đồi là những chú ngựa hoang thường di chuyển khắp nơi trong thảo nguyên, nên để ngắm được chúng, các cụ phải đi vòng vèo khá xa, và cũng phải may mắn mới được nhìn thấy chúng.
Ngựa hoang, khác với ngựa nhà và ngựa chăn thả tự nhiên, là loại động vật quí hiếm của Mông Cổ, số lượng còn lại chỉ không quá 100 con.
Những cánh hoa vàng nhỏ li ti trên thảo nguyên, nó là báo hiệu của mùa hè tới. Khi tuyết trên thảo nguyên tan hết, những cánh hoa nhỏ bé này nhú lên, và sau đó cây cỏ đua nhau mọc lên, báo hiệu một mùa trù phú và tràn đầy thức ăn cho gia súc.
Một con suối nhỏ, nguồn nước vô cùng quí giá cho đàn gia súc.
Vào mùa đông, tất cả thảo nguyên, cả các con suối này đều chìm sâu dưới lớp băng tuyết. Khi em đến là tháng 5, băng tuyết trên thảo nguyên đã tan, hoa vàng đã điểm mà trên mặt con suối vẫn còn lớp băng dày có thể đứng lên được. Chứng tỏ mùa đông băng giá ở đây khắc nghiệt thế nào.
Một góc thảo nguyên rộng lớn bao la, đẹp như những bức tranh 3D vậy.
Những cái lều của người dân du mục được dựng lên rất nhanh và đơn giản. Đầu tiên, người ta làm một cái nền hình tròn. Thực ra là cái nền này được làm bằng đất nện, nhưng cái này là loại hiện đại, nằm trong khu du lịch nên được làm bằng xi măng.
Sau đó người ta dựng lên một cái khung sườn bằng gỗ, tất nhiên là cũng theo hình tròn.
Với một ít giường tủ bàn ghế xung quanh. Và quan trọng nhất là cái lò sưởi sẽ đặt ở giữa nhà.
Giữa lều có hai cột trụ để chống.
Phía bên ngoài lều sẽ được bọc bằng nhiều lớp, đầu tiên là các lớp đệm bông dày để giữ nhiệt.
Sau khi kéo tấm đêm bông phủ kín xung quanh lều, người ta phủ một lớp vải dày bên ngoài, thường là vải trắng chứ không thấy màu sắc khác.
Rồi dùng mấy sợi dây chun dầy chằng xung quanh và buộc chặt.
Với 5-6 người làm việc trong khoảng 4-5 tiếng là đã có thể dựng lên một cái lều như vậy. Lều này cũng có thể được tháo ra và mang đi lắp lại nơi khác theo sự di chuyển của người dân vào những mùa di cư.
Nội thất trong lều cũng rất đơn giản, một cái lò sưởi đặt giữa lều, trong kê mấy cái giường, tủ, và bộ bàn ghế nhỏ. Đây là lều đặt trong khu du lịch, còn của người dân sẽ có thêm đồ đạc nhưng bố cục chỉ có vậy.
Nếu các bác đi theo các chương trình du lịch, thì ngoài thủ đô Ulan Bator là có khách sạn có sao, còn các bác sẽ toàn ở trong những ngôi lều như vậy. Đây cũng là một trải nghiệm mới mẻ và rất thú vị có lẽ là duy nhất trong các chương trình du lịch trên thế giới.
Và khi chiều xuống, sau một ngày tham quan mệt mỏi, các cụ có thể ngồi ngắm cảnh vật bao la và tĩnh lặng, nhìn những đàn gia súc nối đuôi nhau đi về nhà, nhìn mặt trời dần khuất sau những rặng núi xa.
Điểm thêm một chút này nữa.
Và tất nhiên các bác sẽ tụ tập để thưởng thức các món ăn truyển thống của Mông Cổ thì quả là thanh bình và lãng mạn không bút nào tả xiết. Trong các món gây được ấn tượng, lại là một món rất dân dã, đó là xương cừu hầm. Những miếng xương đùi, sườn, xương sống còn đầy thịt được hầm chín tới, không dừ quá mà cũng không cứng quá.
Những phần thịt bóng những mỡ, nhưng không hề béo, và cũng chẳng có mùi gây chút nào.
Và phải ăn theo đúng kiểu dân dã Mông Cổ, tức là mỗi người có một con dao nhỏ trên tay, lóc từng miếng thịt nhỏ cho tới khi phần xương phải sạch bóng mới đạt yêu cầu.
Thỉnh thoảng, chiêu thêm một ngụm vodka Mông Cổ thì thật tuyệt vời. Nhân nói tới vodka Mông Cổ. Đây cũng là một đất nước tiêu thụ nhiều rượu tính theo tỷ lệ đầu người. Một trong những lý do lý giải cho việc này là thời tiết mùa đông quá lạnh, nên họ phải uống để sưởi ấm mình.
Mông Cổ cũng tự sản xuất nhiều loại vodka, trong đó được cho là ngon nhất là vodka Chinggis Khaan.
Sau chầu ăn nhậu phê phê, các bác về lều, và đốt nóng lò sưởi ở giữa phòng, hơi nóng của gỗ cháy lan tỏa ấm áp khắp lều. Và các cụ có thể mặc cái lạnh giá bên ngoài tới 0 độ C, chìm vào giấc ngủ ngon lành.
Ngọn lửa trong lều cháy và sưởi ấm trong vài tiếng. Ban đêm, các bác có thể tự dậy cho thêm củi vào lò, hoặc cứ để mở cửa, sẽ có nhân viên vào châm thêm lửa cho.
Có bác ở trên nghĩ dân Mông Cổ nghèo, nhất là những người du mục, cuộc sống đơn giản và đạm bạc. Nhưng cũng không hẳn như vậy. Em mời các bác tới thăm một vài nhà dân. Đây là hai em bé con của đôi vợ chồng trẻ ở trong nhà lều.
Cũng một cái lều như em đã mô tả ở trên, mà tất cả mọi sinh hoạt gia đình đều diễn ra trong đó. Đây là khu chạn bếp với các loại nồi niêu xoong chảo, và đặc biệt là nhà nào cũng có hai cái chảo khá to, dùng để nấu các loại thịt, xương hầm.
Lavabo để rửa mặt, tự chế rất đơn giản, một hộp để đổ nước ở trên, phía dưới có để một cái xô nhựa hứng nước thải.
Cho dù ở giữa thảo nguyên, thì đời sống văn hóa tinh thần cũng không thiếu. Tivi xem chảo vệ tinh, và em thấy đang xem một bộ phim tình cảm Hàn Quốc. Riêng tủ lạnh thì không thấy. Mà em đoán chắc cũng chả cần, vì thời tiết mùa đông lạnh đến âm mấy chục độ khéo còn hơn cả cái tủ lạnh. Cái lò sưởi ở giữa nhà, ngoài tác dụng sưởi ấm, thì làm luôn cái bếp lò để nấu nướng, phía trên nắp khoét một cái lỗ tròn to, để vừa cái chảo to để hầm nấu.
Nhiên liệu chất đốt chính là phân gia súc để khô đầy ngoài đồng nhưng không rõ là các loại gia súc như bò, cừu, ngựa thì có cho các loại chất đốt với chất lượng khác nhau không.
Chị chủ nhà trẻ tuổi hiền lành và vui vẻ.
Ở ngoài lều có đủ các phương tiện cho cuộc sống văn minh, pin năng lượng mặt trời, ăng ten vệ tinh.
Phía ngoài là khu lán dành cho gia súc. Vào mùa đông tuyết lạnh giá, đây là nơi dành cho những loại gia súc chịu rét kém hơn, những con mới đẻ, và tích trữ cỏ cho cả mùa đông.
Chỉ là những lán gỗ quây chung quanh, phía trên có mái lợp một ít cỏ, nhưng cũng đủ giữ ấm cho đàn gia súc.
Ban ngày cả đàn gia súc được lùa ra thảo nguyên để tự kiếm ăn, ở lán chỉ còn những chú cừu, dê mới đẻ. Họ nói đàn gia súc dù có đi xa thế nào vẫn định hướng tìm được về nhà, chính là nhờ có những chú cừu dê con ở nhà này.
Giá của một con ngựa/bò trưởng thành khoảng 3-400 USD, mỗi gia đình như đôi vợ chồng trẻ này có từ vài trăm đến cả ngàn con các loại. Ngoài ra chưa tính các khoản lông, da bán làm nguyên liệu may mặc nữa.
Nằm góc lán là mấy chú chó chăn cừu, chả biết có phải là loại "ngao tạng" ở Việt Nam không.
Buổi chiều về Ulan Bator tranh thủ vào xem một số chương trình văn nghệ dân tộc của Mông Cổ.
Những bài hát và điệu múa mô tả cuộc sống thường nhật của người dân du mục, nghe cũng mạnh mẽ và hào sảng.
Một số nhạc cụ trông có vẻ cũng tương đối giống với Việt Nam.
Cái đàn nhỏ chị ở giữa cầm là loại đàn cổ đã thất truyền từ lâu, mới được tìm thấy và phục chế lại để có thể biểu diễn.
Và lại ăn tối. Một số bác cho rằng nói về ăn uống nhiều quá sợ nó thông tục quá, nhưng em thấy đi tới đâu cũng phải thưởng thức các loại đặc sản địa phương, và có gì hay thì phải giới thiệu để nhỡ có bác nào sang còn có dịp thưởng thức.
Đây là một loại bánh, nhìn giống như bánh gối của mình. Đây là món ăn rất phổ thông trong nhà hàng cũng như trong các gia đình tới mức em được thưởng thức cả bữa trưa, vả chiều và cả hôm sau nữa.
Sườn để nguyên cả tảng, cùng với khoai, rau cỏ, xếp lẫn với những hòn đá và nướng. Thịt sẽ chín do lửa và do cả sức nóng từ các hòn đá, tạo nên hương vị rất đậm đà.
Món thịt nấu chảo gang, có cái cột trắng chắc chỉ để trang trí, vì không thấy ai ăn cả.
Mì xào thịt cừu.
Mì do nhà tự làm, thịt cừu thì không phải nói. Còn cái màu trắng trắng đấy là mỡ đuôi cừu, ăn khá ngon, không bị ngấy, mà lại thấy bảo "good for men" nữa.
Ăn tối xong, em trở về khách sạn ngủ nghỉ, lấy sức để ngày mai hầu chuyện các bác.
Và đây là nơi ở của những người chăn gia súc, nhà lều, hay còn gọi là "ger" theo tiếng Mông Cổ.
Một cái đã đang ở, còn cái khung gỗ là cái mới đang được dựng lên.
Thêm một số ảnh chất lượng cao về đàn gia súc trên thảo nguyên.
Tụ tập ở giếng nước để uống nước.
Uống xong lại đi ra, một đàn mới xếp hàng trật tự đi vào, các nhóm khác vẫn xếp hàng ở xa chờ đợi tới lượt.
Gia súc cũng có nhiều chủng loại, đây là những chú bò lông dài.
Xa xa phía đỉnh đồi là những chú ngựa hoang thường di chuyển khắp nơi trong thảo nguyên, nên để ngắm được chúng, các cụ phải đi vòng vèo khá xa, và cũng phải may mắn mới được nhìn thấy chúng.
Ngựa hoang, khác với ngựa nhà và ngựa chăn thả tự nhiên, là loại động vật quí hiếm của Mông Cổ, số lượng còn lại chỉ không quá 100 con.
Những cánh hoa vàng nhỏ li ti trên thảo nguyên, nó là báo hiệu của mùa hè tới. Khi tuyết trên thảo nguyên tan hết, những cánh hoa nhỏ bé này nhú lên, và sau đó cây cỏ đua nhau mọc lên, báo hiệu một mùa trù phú và tràn đầy thức ăn cho gia súc.
Một con suối nhỏ, nguồn nước vô cùng quí giá cho đàn gia súc.
Vào mùa đông, tất cả thảo nguyên, cả các con suối này đều chìm sâu dưới lớp băng tuyết. Khi em đến là tháng 5, băng tuyết trên thảo nguyên đã tan, hoa vàng đã điểm mà trên mặt con suối vẫn còn lớp băng dày có thể đứng lên được. Chứng tỏ mùa đông băng giá ở đây khắc nghiệt thế nào.
Một góc thảo nguyên rộng lớn bao la, đẹp như những bức tranh 3D vậy.
Những cái lều của người dân du mục được dựng lên rất nhanh và đơn giản. Đầu tiên, người ta làm một cái nền hình tròn. Thực ra là cái nền này được làm bằng đất nện, nhưng cái này là loại hiện đại, nằm trong khu du lịch nên được làm bằng xi măng.
Sau đó người ta dựng lên một cái khung sườn bằng gỗ, tất nhiên là cũng theo hình tròn.
Với một ít giường tủ bàn ghế xung quanh. Và quan trọng nhất là cái lò sưởi sẽ đặt ở giữa nhà.
Giữa lều có hai cột trụ để chống.
Và trên đỉnh nóc là một khoảng trống được che bằng kính (nhựa) để lấy ánh sáng, và có lẽ để xem thời tiết bên ngoài nữa.
Phía bên ngoài lều sẽ được bọc bằng nhiều lớp, đầu tiên là các lớp đệm bông dày để giữ nhiệt.
Sau khi kéo tấm đêm bông phủ kín xung quanh lều, người ta phủ một lớp vải dày bên ngoài, thường là vải trắng chứ không thấy màu sắc khác.
Rồi dùng mấy sợi dây chun dầy chằng xung quanh và buộc chặt.
Với 5-6 người làm việc trong khoảng 4-5 tiếng là đã có thể dựng lên một cái lều như vậy. Lều này cũng có thể được tháo ra và mang đi lắp lại nơi khác theo sự di chuyển của người dân vào những mùa di cư.
Nội thất trong lều cũng rất đơn giản, một cái lò sưởi đặt giữa lều, trong kê mấy cái giường, tủ, và bộ bàn ghế nhỏ. Đây là lều đặt trong khu du lịch, còn của người dân sẽ có thêm đồ đạc nhưng bố cục chỉ có vậy.
Nếu các bác đi theo các chương trình du lịch, thì ngoài thủ đô Ulan Bator là có khách sạn có sao, còn các bác sẽ toàn ở trong những ngôi lều như vậy. Đây cũng là một trải nghiệm mới mẻ và rất thú vị có lẽ là duy nhất trong các chương trình du lịch trên thế giới.
Và khi chiều xuống, sau một ngày tham quan mệt mỏi, các cụ có thể ngồi ngắm cảnh vật bao la và tĩnh lặng, nhìn những đàn gia súc nối đuôi nhau đi về nhà, nhìn mặt trời dần khuất sau những rặng núi xa.
Điểm thêm một chút này nữa.
Và tất nhiên các bác sẽ tụ tập để thưởng thức các món ăn truyển thống của Mông Cổ thì quả là thanh bình và lãng mạn không bút nào tả xiết. Trong các món gây được ấn tượng, lại là một món rất dân dã, đó là xương cừu hầm. Những miếng xương đùi, sườn, xương sống còn đầy thịt được hầm chín tới, không dừ quá mà cũng không cứng quá.
Những phần thịt bóng những mỡ, nhưng không hề béo, và cũng chẳng có mùi gây chút nào.
Và phải ăn theo đúng kiểu dân dã Mông Cổ, tức là mỗi người có một con dao nhỏ trên tay, lóc từng miếng thịt nhỏ cho tới khi phần xương phải sạch bóng mới đạt yêu cầu.
Thỉnh thoảng, chiêu thêm một ngụm vodka Mông Cổ thì thật tuyệt vời. Nhân nói tới vodka Mông Cổ. Đây cũng là một đất nước tiêu thụ nhiều rượu tính theo tỷ lệ đầu người. Một trong những lý do lý giải cho việc này là thời tiết mùa đông quá lạnh, nên họ phải uống để sưởi ấm mình.
Mông Cổ cũng tự sản xuất nhiều loại vodka, trong đó được cho là ngon nhất là vodka Chinggis Khaan.
Sau chầu ăn nhậu phê phê, các bác về lều, và đốt nóng lò sưởi ở giữa phòng, hơi nóng của gỗ cháy lan tỏa ấm áp khắp lều. Và các cụ có thể mặc cái lạnh giá bên ngoài tới 0 độ C, chìm vào giấc ngủ ngon lành.
Ngọn lửa trong lều cháy và sưởi ấm trong vài tiếng. Ban đêm, các bác có thể tự dậy cho thêm củi vào lò, hoặc cứ để mở cửa, sẽ có nhân viên vào châm thêm lửa cho.
Có bác ở trên nghĩ dân Mông Cổ nghèo, nhất là những người du mục, cuộc sống đơn giản và đạm bạc. Nhưng cũng không hẳn như vậy. Em mời các bác tới thăm một vài nhà dân. Đây là hai em bé con của đôi vợ chồng trẻ ở trong nhà lều.
Cũng một cái lều như em đã mô tả ở trên, mà tất cả mọi sinh hoạt gia đình đều diễn ra trong đó. Đây là khu chạn bếp với các loại nồi niêu xoong chảo, và đặc biệt là nhà nào cũng có hai cái chảo khá to, dùng để nấu các loại thịt, xương hầm.
Lavabo để rửa mặt, tự chế rất đơn giản, một hộp để đổ nước ở trên, phía dưới có để một cái xô nhựa hứng nước thải.
Cho dù ở giữa thảo nguyên, thì đời sống văn hóa tinh thần cũng không thiếu. Tivi xem chảo vệ tinh, và em thấy đang xem một bộ phim tình cảm Hàn Quốc. Riêng tủ lạnh thì không thấy. Mà em đoán chắc cũng chả cần, vì thời tiết mùa đông lạnh đến âm mấy chục độ khéo còn hơn cả cái tủ lạnh. Cái lò sưởi ở giữa nhà, ngoài tác dụng sưởi ấm, thì làm luôn cái bếp lò để nấu nướng, phía trên nắp khoét một cái lỗ tròn to, để vừa cái chảo to để hầm nấu.
Nhiên liệu chất đốt chính là phân gia súc để khô đầy ngoài đồng nhưng không rõ là các loại gia súc như bò, cừu, ngựa thì có cho các loại chất đốt với chất lượng khác nhau không.
Chị chủ nhà trẻ tuổi hiền lành và vui vẻ.
Ở ngoài lều có đủ các phương tiện cho cuộc sống văn minh, pin năng lượng mặt trời, ăng ten vệ tinh.
Phía ngoài là khu lán dành cho gia súc. Vào mùa đông tuyết lạnh giá, đây là nơi dành cho những loại gia súc chịu rét kém hơn, những con mới đẻ, và tích trữ cỏ cho cả mùa đông.
Chỉ là những lán gỗ quây chung quanh, phía trên có mái lợp một ít cỏ, nhưng cũng đủ giữ ấm cho đàn gia súc.
Ban ngày cả đàn gia súc được lùa ra thảo nguyên để tự kiếm ăn, ở lán chỉ còn những chú cừu, dê mới đẻ. Họ nói đàn gia súc dù có đi xa thế nào vẫn định hướng tìm được về nhà, chính là nhờ có những chú cừu dê con ở nhà này.
Giá của một con ngựa/bò trưởng thành khoảng 3-400 USD, mỗi gia đình như đôi vợ chồng trẻ này có từ vài trăm đến cả ngàn con các loại. Ngoài ra chưa tính các khoản lông, da bán làm nguyên liệu may mặc nữa.
Nằm góc lán là mấy chú chó chăn cừu, chả biết có phải là loại "ngao tạng" ở Việt Nam không.
Buổi chiều về Ulan Bator tranh thủ vào xem một số chương trình văn nghệ dân tộc của Mông Cổ.
Những bài hát và điệu múa mô tả cuộc sống thường nhật của người dân du mục, nghe cũng mạnh mẽ và hào sảng.
Một số nhạc cụ trông có vẻ cũng tương đối giống với Việt Nam.
Cái đàn nhỏ chị ở giữa cầm là loại đàn cổ đã thất truyền từ lâu, mới được tìm thấy và phục chế lại để có thể biểu diễn.
Và lại ăn tối. Một số bác cho rằng nói về ăn uống nhiều quá sợ nó thông tục quá, nhưng em thấy đi tới đâu cũng phải thưởng thức các loại đặc sản địa phương, và có gì hay thì phải giới thiệu để nhỡ có bác nào sang còn có dịp thưởng thức.
Đây là một loại bánh, nhìn giống như bánh gối của mình. Đây là món ăn rất phổ thông trong nhà hàng cũng như trong các gia đình tới mức em được thưởng thức cả bữa trưa, vả chiều và cả hôm sau nữa.
Món sườn nướng đá.
Sườn để nguyên cả tảng, cùng với khoai, rau cỏ, xếp lẫn với những hòn đá và nướng. Thịt sẽ chín do lửa và do cả sức nóng từ các hòn đá, tạo nên hương vị rất đậm đà.
Món thịt nấu chảo gang, có cái cột trắng chắc chỉ để trang trí, vì không thấy ai ăn cả.
Mì xào thịt cừu.
Mì do nhà tự làm, thịt cừu thì không phải nói. Còn cái màu trắng trắng đấy là mỡ đuôi cừu, ăn khá ngon, không bị ngấy, mà lại thấy bảo "good for men" nữa.
Ăn tối xong, em trở về khách sạn ngủ nghỉ, lấy sức để ngày mai hầu chuyện các bác.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét